Τρίτη 19 Ιουλίου 2011

ՍԻՐՈՅ ՎԷՊԸ




Յոգնել եմ սիրելուց ես արդէն, եւ տաղտուկ է պատճառում ինձ սիրային վէպը:

Սակայն մի փոքրիկ վէպ, սիրոյ թերատ վէպ, միշտ հնչում է իմ ականջում, եւ լաւ չեմ յիշում՝ երազո՞ւմս եմ լսել այդ վէպը, թէ՞ արթմնի, ասես, հին-հին դարերի մի հեքիաթ լինի այդ, որ հիւսել է մի հարազատ ոգի, հեռաւոր մի աշխարհում...

Կանաչ ծառի տակ նստել էր մի գուսան՝ կրծքին գրկած մի սազ, որը միայն մի լար ունէր, մի քնքուշ լար:

Կանաչ ծառի մօտով հոսում էր մի երգող առուակ. նրա բիւրեղային ալիքները երգում էին այն ոսկեշող ամպերի մասին, որոնք պսակում են լեռների ադամանդի ճակատները, որտեղից նրանք վայր են ցատկել եւ երդում էին այն զմրուխտեայ դաշտերի մասին, որտեղից հոսել եկել էին կարկաչելով:

Գուսանը մեղմիկ զարկում էր լարին, եւ հեծկլտում էր լարը եւ պատմում էր լարը սիրոյ մի փոքրիկ վէպ:

-Հոյակապ մի դղեակում ապրում էր մի չքնած աղջիկ, այնպէ՜ս գեղեցիկ, այնպէ՜ս գեղեցիկ, ինչպէս շուշանագեղ կարապը լճակի ոսկեվառ ալիքների վրայ:

Նստել է նա պատշգամբում եւ ասեղնագործում է: Հեռաւոր երկրից եկել է մի պատանի. ծնրադիր կանգնել է գեղեցիկ աղջկայ դղդեակի առաջ, պատշգամբի տակ եւ սէր է աղերսում:

«Քո սիրոյ համար ես մոռացել եմ
Հայր եւ մայր, հայրենիք եւ աշխարհն ամբողջ:
Իմ երջանկութիւնը քո ոտների տակն է այսուհետ:
Նայիր ինձ գէթ մի անգամ»:

Աղջիկը սակայն չի լսում նրան. ասեղնագործում է նա եւ երազում:

Նա յիշում է՝ թէ ինչպէս մի օր, մի ասպետ նժոյգով՝ անցաւ դղեակի առջեւով. միայն մի անգամ նայեց նրան եւ ասպանդակեց ձին, բայց սիրով խոցեց նրա կուսական սիրտը, իսկ անգութ ասպետը գնաց, գնաց առանց ետ նայելու:

Նա լալիս է անմխիթար, թողել է դղեակը, առել է երկաթէ մի ցուպ, թափառում է աշխարհէ- աշխարհ, ծեծում է ամէն մի դուռ, նայում է ամէն մի դէմքի՝ գտնելու համար իր սիրած ասպետին, որը գնաց, գնաց...

Իսկ հեռաւոր երկրից եկած պատանին ծնրադիր՝ նորից սէր է աղերսում եւ ասում է.

«Հոգիս քաղւում է քեզ համար,
Դարեր եւ դարեր կը կանգնեմ
Քո դրան առաջ ձիւնի ու մրրիկի տակ:
Եւ միայն մահը կարող է ինձ բաժանել քեզանից:
Դու ես իմ սէրը- իմ կեանքն ու մահը...»:

Աղջիկը սակայն չի լսում նրան:

Ասեղնագործում է նա եւ երազում:

-Գտել է նա իր սիրածի հետքը, ահա գտել է նաեւ իր սիրածին. եւ արտասուելով իր անհուն սէրն է յայտնում նրան, բայց, աւա՜ղ, իր երազած ասպետը չի լսում նրան. նա գնում է մի հեռաւոր աշխարհ. նա գնում է իր սիրոյ յետեւից, կամ կը տիրանայ իր սիրուն, կամ ետ չի դառնայ, էլ ետ չի դառնայ...

Օրերն անցնում են օրերի յետեւից, եւ հեռաւոր երկրից եկած պատանին ծնրդաիր նորից սէր է աղերսում եւ...

Հեծկլտաց քնքուշ լարը, դողաց, թրթռաց եւ կտրուեց յանկարծ:

Կանաչ ծառի տակ նստած մնաց գուսանը՝ կրծքին սազը առանց լարի, եւ սիրոյ այս փոքրիկ վէպը մնաց կիսատ: Սակայն այս թերատ վէպը միշտ հնչում է իմ ականջում, եւ լաւ չեմ յիշում՝ երազո՞ւմս եմ լսել, թէ՞ արթմնի, ասես, հին-հին դարերի մի հեքիաթ լինի այս, որ հիւսել է մի հարազատ ոգի հեռաւոր մի աշխարհում:


Աւետիք Իսահակեան
1911, Թիֆլիս

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου