ՀԻՆԳ ԱՆԳԱՄ ՀԻՆԳ

Ա

Շատ ուշ լեզու ելաւ Փանջունի, բայց անգամ մը խօսիլ սկսելէ ետք, ա՛լ չգոցեց բերանը: Քանի կը մեծնար, այնքան կ'աճէր իր խօսելու կատաղութիւնը, այն աստիճան, որ խեղճ հայրը ստիպուեցաւ բժիշկի մը դիմել՝ այդ անսովոր երեւոյթին դարման մը գտնելու համար:

Բժիշկը քննեց տղան, նայեցաւ լեզուին, կոկորդին եւ աչքերուն: Ապա վճռաբար ըսաւ հայրիկին.

- Ճար չկայ, այս տղան պիտի խօսի միշտ:

- Բայց ա՛լ դիմացուելիք բան չէ տունին մէջ:

- Բամպակ թխեցէք ականջնուդ, ա՛յս է միակ միջոցը,- պատասխանեց բժիշկը:

Ու փոքրիկ Փանջունին կը խօսէ՜ր, կը խօսէ՜ր... Բայց յաճախ սխալ կը գործածէր բառերը: Օր մը կ'առնէ սեղանին վրայ դրուած արժէքաւոր անօթ մը ու գետին նետելով ջարդուփշուր կ'ընէ զայն: Հայրը, իրիկունը գործէ վերադարձին, կը տեսնէ եղածը, կը կանչէ տղան, ցոյց կու տայ կտորուանքները եւ կը գոչէ. 

- Ծօ, ի՞նչ ըրեր ես անօթը:

- Շինեցի՛, հայրի՛կ,- կը պատասխանէ փոքրիկ Փանջունին:

Հայրը ի զուր երկար-բարակ կը բացատրէ թէ երբ առարկայ մը գետին նետելով կտոր-կտոր կ'ընենք, այդ գործողութիւնը չի բացատրուիր «շինել» բայով, այլ «կոտրել» բայով: Անկարելի եղաւ բառագիտական այդ նրբութիւնը հասկցնել Փանջունիին, որ շարունակեց կոտրել տունի մէջ գտնուած գաւաթները, պնակները, շիշերը եւ ամէն անգամ որ «ի՞նչ կ'ընես» ըսելով կը յանդիմանէին զինք, անխռով կը պատասխանէր.

- Կը շինե՛մ:

Բ

Դպրոցին մէջ Փանջունի ժամանակ կ'անցնէր վիճելով ու ճառ խօսելով, իսկ չէր հետեւէր դասերուն, չհաւնելով կամ դասատուն, կամ դասագիրքը, կամ դասարանը եւ կամ՝ տետրակն ու ծայրը:

Օր մը թուաբանութեան խնդրի մասին վէճ ունեցաւ իր դասընկերներէն մէկուն հետ:

- Հինգ անգամ հինգ քսանհինգ կ'ընէ,- կ'ըսէր ընկերը, որ հարուստ վաշխառու մը եղաւ յետոյ:

- Չէ՛,- կը յամառէր Փաանջունի,- հինգ անգամ հինգ՝ յիսուն կ'ընէ:

- Միւսը տեսաւ որ դժուար է խօսք հասկցնել Փանջունիին, չուզեց պատճառ ըլլալ անօգուտ կռիւի մը ու պատասխանեց հաշտարար ոգիով:

- Լա՛ւ, ես թող այնպէս գիտնամ թէ քսանհինգ կ'ընէ- ա՛լ չխօսինք այդ մասին եւ երթանք ու գնդակ խաղանք միասին:

- Չ'ըլլար,- պնդեց Փանջունի:- Պէտք է որ նախ համոզուիս թէ հինգ անգամ հինգ յիսուն կ'ընէ:

- Այդ անկարելի է:

- Անպատճառ պէտք է որ համոզեմ քեզ.- շարունակեց Փանջունի բողոքելով:

- Երբեք չեմ կրնար համոզուիլ, եւ դուն ալ երբեք չես կրնար ապացուցանել ըսածդ,- պատասխանեց հակառակորդը:

- Չեմ կրնար ապացուցանե՜լ, չեմ կրնար ապացուցանե՜լ,- մռնչեց Փանջունի:- Առ քեզի համոզիչ ապացոյց մը:

Եւ գետինէն քար մը առնելով իջեցուց ընկերոջ գլուխին: Գլուխը վիրաւորուեցաւ թեթեւապէս եւ տղան բողոքեց ուսուցիչին: Ուսուցիչը իսկոյն կանչեց Փանջունին եւ գոռաց:

- Ինչո՞ւ, պատռեցիր ընկերոջդ գլուխը:

- Զինք համոզելու համար:

Հայրը տեսնելով իր զաւկին այս տարօրինակ ընթացքը, յաճախ կը պոռար՝ ակռաները կճռտելով.

- Փորձա՜նք պիտի ըլլաս, փորձա՜նք...

Երուանդ Օտեան